صنعت خودروسازی روز به روز در حال پیشرفت است. ما هر روز شاهد رونمایی از خودروهای جدید با امکانات فوق العاده هستیم. خودروهایی در سبک‌ها و کلاس‌های متفاوت که ویژگی‌های منحصر به فردی را دارند. طیف تولید صنعت خودرو به قدری گسترده است که شامل همه نوع ماشینی می‌شود؛ از خودروهای سبک و کم مصرف تا خودروهای لوکس که تجهیزات فوق العاده دارند. در این مقاله از امداد خودرو همدان قرار است راجع به ماشین‌های کراس اوور صحبت کنیم. کراس اوورها بیشترین محبوبیت را در بین مردم دارند و یکی از جالب‌ترین خودروها می‌باشند.
کراس اوور چیست؟
کراس اوور یا crossover utility vehicle که به اختصار آن را cuv میخوانیم؛ دسته ای ترکیبی از ماشین‌های شاسی بلند و هاچ بک ها هستند. کراس اوورها ماشین‌های نیمه شاسی بلندی هستند که ویژگی‌های جذابی را دارند. در دو دهه اخیر به میزان قابل توجهی به محبوبیت این کلاس از ماشین‌ها افزوده شده است. شاهد تولید بهترین کراس اوورها هستیم. ابعاد و ظاهر این خودروها شبیه به خودروهای شاسی بلند است؛ اما با دارا بودن برخی ویژگی‌های خودروهای هاچ بک. اولین خودروی کراس اوور در دهه ۸۰ میلادی با نام Eagle (عقاب) از سمت شرکت امریکن موتورز تولید شد. این شرکت آوازه بلندی در تولید انواع جیپ‌ها و شاسی بلندها داشته است. امریکن موتورز پیشگام در تولید شاسی بلندهای برتر دنیا بود. شاید همین امر باعث شد تا به فکر تولید کلاس جدیدی از خودرو بیافتد. خودروهایی که راحت‌تر، اقتصادی تر و برای محیط شهری مناسب‌تر باشند. ترکیب ویژگی‌های خودروهای شاسی بلند با خودروهای شهری جرقه تولید کراس اوورها بود. با وجود خودروهای سواری از مدل‌های کوپه، واگن، سدان و شاسی بلندهای آفرودی سبد محصولات خودروسازی یک محصول دیگر را کم داشت و آن حضور کراس اوور با معنای تحت الفظی بیراهه نورد بود. کراس اوور پاسخ مناسبی برای تمام کسانی بود که آفرود سوار نبودند ولی گاه بی گاه مسیرشان به جاده‌های خارج شهر می‌خورد. کراس اوور به عنوان یک ماشین ترکیبی و دورگه مناسب چنین اشخاصی است. در انتها برای پاسخ به این سوال که کراس اوور چیست؟ باید بگوییم که خودرویی است مناسب استفاده روزمره؛ با داشتن ویژگی‌های ماشین‌های شاسی بلند که شما را در مسیر‌های ناهموار تنها نمی‌گذارد.
۵ تفاوت کراس اوور با شاسی بلند
قبل از آنکه به بررسی تفاوت شاسی بلند و کراس اوور بپردازیم لازم است که نکته‌ای را یادآوری کنیم. برای جداسازی و مرزبندی این دو کلاس از خودرو هیچگونه تعریف دقیق و کاملی وجود ندارد. فاصله میان ماشین‌های کراس اوور و شاسی بلند در دنیای امروز و در صنعت خودروسازی به هیچ عنوان شفاف نیست. شاید تنها در زمان ورود کراس اوور این مرز میان شاسی بلند وجود داشت؛ اما الان اینطور نیست. به هر حال ما به بررسی ۵ تفاوت میان این دو خودروی دوست داشتنی و قدرتمند می‌پردازیم.
- تفاوت میان پلتفرم: برای ساخت خودروهای کراس اوور از پلتفرم مشترک میان خودروهای سواری که معمولا سدان هستند استفاده می‌شود. این بدین معنا است که ساختار اصلی طراحی شاسی کراس اوور با یک خودروی معمولی مشابه است. مثال خیلی خوب برای این مورد رنو تندر۹۰ یا داچیا لوگان است. تفاوت در پلتفرم در مورد کراس اوورهای قدیمی همانند ایگل از امریکن موتورز صدق نمی‌کند اما این موضوع در بیشتر کراس اوورهای امروزی وجود دارد و قریب به ۹۹ درصد از آنها شامل این تعریف می‌شوند. خودروهای شاسی بلند بر پایه پلتفرم خودروهای وانت طراحی می‌شوند. مثال مناسب برای خودروهای شاسی بلند؛ نیسان رونیز است که بر اساس پلتفرم نیسان پیکاپ تولید شده‌است. اکثر شاسی بلندهای تولید شده بر پایه پلتفرم خودروهای وانت طراحی و ساخته می‌شوند.
- تفاوت میان ساختار شاسی: همانطور که قبلا اشاره شد خودروهای کراس اوور بر پایه پلتفرم مشترک با خودروهای سدان ساخته می‌شوند. ساختار شاسی خودرو سدان دارای بدنه یکپارچه است. این شاسی‌ها در صنعت خودرو به عنوان ساختار یونی بادی (unibody) و یا با نام مونوکوک (Monocoque) شناخته می‌شوند و به این نام‌ها شهرت دارند. نتیجه این امر این است که خودروهای کراس اوور دارای شاسی مستقل از بدنه ماشین نیستند. این در حالی است که اکثر خودروهای شاسی بلند از ساختار شاسی جدا از بدنه تشکیل شده‌اند. خودروهای شاسی بلند از ساختار body on frame استفاده می‌کنند. بدنه آنها به صورت مستقل از شاسی طراحی و تولید می‌شوند و قابلیت جداسازی از یکدیگر را دارند. نتیجه این ساختار جدایی پذیر، استحکام بیشتر و ایمنی بالاتر است. در این نوع از شاسی‌ها انعطاف بیشتری دیده می‌شود و به سادگی ضربات و تنش‌ها تحمل، جذب و دفع می‌شوند.مثال مناسب برای این دسته از خودروها گروه خانواده جیپ رانگلر و همچنین خانواده هامر است. مثال‌های متعدد و بیشتری می‌توان از این نوع شاسی نام برد از جمله : شورلت بلیزر، تویوتا لندکروز و نیسان پاترول.
- تفاوت میان ساختار انتقال نیرو: از آنجایی که خودروهای کراس اوور بر اساس خودروهای سواری طراحی می‌شوند معمولا وابسته به ابعاد اولیه و طراحی ابتدایی هستند و بیشتر از سیستم انتقال نیرو تک دیفرانسیل استفاده می‌کنند. دیفرانسیل خودرو کراس اوور ویژه مسیر‌های آفرودی طراحی و تولید نشده است. به عنوان مثال خودروهایی مانند رنو ساندرو استپ وی، پژو ۲۰۰۸، رنو کپچر، ام‌وی‌ام x22 و یا ام‌وی‌ام x33؛ خودروهای دانگ فنگ H30 و بیشتر کراس اور‌های تولید بازار داخلی ایران و همچنین مدل‌های چینی شامل این نوع دیفرانسیل هستند. در برخی دیگر از کراس اوورها شاهد سیستم انتقال نیرو چهار چرخ هستیم. در این خودروها دو دیفرانسیل دائمی(AWD) به کار رفته است. در این خودروها نیرو به دو محور به صورت کاملا کنترل شده وارد می‌شود. در مواقع عادی نیز نیرو به یکی از دو محور جلو یا عقب وارد می‌شود. در صورتی که خودرو با مشکل روبرو شود؛ سیستم به صورت هوشمند نیرو را به محور دیگر انتقال می‌دهد. این کار معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که چرخ‌ها دچار هرزگردی شده باشند و کشش لازم را نداشته باشند. با انتقال نیرو کشش و اصطکاک در هر چهار چرخ با سطح زمین تامین می‌شود. نمونه مناسب برای این قسمت خودروهای هیوندای سانتافه، وراکروز، نیسان مورانو، پورشه کاین، کیا سورنتو و همچنین خودروهای ماکان و تویوتا راوفور می‌باشد. اما در شاسی بلندها بحث متفاوت‌تر است. در بیشتر شاسی بلندهای آفرودی و نمونه‌های قدیمی‌تر از سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل موقت انتخابی یا (4WD) استفاده شده است. همچنین همراه آن از گیربکس دوم کمکی یا Transfer Case بهره گرفته می‌شود. این کار باعث می‌شود تا انتقال نیرو به هر دو محور با تصمیم راننده یا کامپیوتر خودرو انجام شود. با وجود گیربکس دوم ضرایب سنگین‌تر دنده که معروف به دنده کمک هستند در مسیر‌های کوهستانی، صخره‌ای و سربالایی‌ها و سراشیبی‌های تند و نامناسب و مسیر‌های سخت به راحتی قابل عبور هستند. مثال مناسب برای چنین خودروهایی شامل خانواده جیپ، نیسان، پاترول، رونیز، مرسدس بنز کلاس G و همچنین خانواده تویوتا لندکروز هستند. برای مثال بیشتر از این خودروهای جذاب و فوق العاده می‌توان به خانواده هامر، فوتون ساوانا، سوزوکی گرند ویتارا اشاره کرد.
- تفاوت میان ساختار تعلیق: در کراس اوورها چون از پلتفرم‌های ماشین‌های سواری استفاده می‌شود؛ سیستم تعلیق و زیربندی آنها به طور مستقیم به کار گرفته می‌شود. در خودروهای کراس اوور در محور جلو از سیستم تعلیق مک فرسون استرات (Mcpherson) یا در موارد خیلی کم از نوع جناغی دوبل استفاده می‌شود. در عقب از سیستم تعلیق یکپارچه میل پیچشی torsion bar یا چند نقطه اتصال multi-Link به صورت فعال یا غیر فعال استفاده شده‌است. نمونه‌های قابل ذکر برای این مورد پژو ۲۰۸، رنو ساندرواستپ‌وی، داستر، سانگ یانگ تیوولی، دانگ فنگ H30 کراس هستند. در مقابل کراس اوورها خودروهای شاسی بلند از زیربندی کاملا متفاوت و البته بسیار قوی‌تر استفاده می‌کنند. در شاسی بلند ممکن است از محور فعال خشک یا سیستم فنربندی شمش یا لول در جلو و عقب استفاده شود. گاهی نیز به صورت ترکیبی از این دو نوع استفاده می‌شود. سیستم‌های تعلیق شاسی بلند دارای بازی و انعطاف بالاتری هستند. مثال مناسب برای این نوع از سیستم‌های تعلیق خودروهای خانواده جیپ، تویوتا لندکروز، نیسان پاترول، هامر و شورولت بلیز هستند.
- ارتفاع کف خودرو از سطح زمین: برای تعیین کردن زوایه‌های حیاتی در آفرود مانند زاویه حمله، شکست و فرار باید حد فاصل پایین‌ترین قسمت از کف ماشین با سیستم تعلیق اندازه‌گیری شود. اینکه تا چه اندازه بتوانیم ارتفاع تایر‌ها را بالا ببریم به میزان قابل توجه‌ای بر روی کیفیت یک سواری توانمند اثر می‌گذارد. این موضوع در مسیر‌های صعب العبور بیشتر خودنمایی خواهد کرد. در خودروهای کراس اوور این فاصله تنها کمی بیشتر از خودروهای سواری است؛ حتی گاهی مواقع همانند آنها نیز می‌باشد. نتیجه این امر این است که کراس اوورها قابلیت ارتقا فنی و عبور از مسیر‌های بیراهه سخت را ندارند. در عوض خودروهای شاسی بلند، ارتفاع سیستم تعلیق یا کف خودرو با سطح زمین به طور مستقیم بر روی استاندار‌های ارزیابی آنها اثر می‌گذارد. این مورد ملاکی است برای قضاوت و تعیین قدرت آفرودی ماشین‌های شاسی بلند در عبور از مسیر‌های ناهموار بسیار سخت.در تمامی این فاکتور‌ها می‌توان مثال نقض نیز پیدا کرد. آنچه که در تشخیص و مرزبندی میان کراس اوورها و شاسی بلندها اهمیت دارد ارزیابی تمامی این پنج مورد است. با کنار هم قرار دادن این ۵ شاخص می‌توان به نتیجه‌ای واضح‌تر و قابل اتکا دست پیدا کرد.
مزیت‌ها و معایب کراس اوور
از آنجایی که کراس اوور یک خودروی ترکیبی است؛ دارای نقاط ضعف و قدرت بیشتری نسبت به خودروهای تک ماهیتی می‌باشد. در این قسمت به بررسی مهم‌ترین مزایا و معایب کراس اوور می‌پردازیم. شاخصه مهم برای خرید یک خودرو قیمت آن می‌باشد. کراس اوور به دلیل استفاده از پلتفرم ساده نسبت به سایر رقبای خود قیمت کمتری دارد. دومین شاخصه مهم در ارزیابی یک ماشین میزان امنیت و مقاومت آن است. ابعاد خودرو نقش بسیار مهمی در حفظ جان و سلامتی سرنشینان خود دارد. به همین دلیل خودروهای کراس اوور در مقایسه با خودروهای سواری معمولی ایمنی بیشتری خواهند داشت. در کراس اوورهای دو دیفرانسیل این میزان از ایمنی در جاده‌های لغزنده برفی و بارانی و همچنین جاده‌های خاکی و گلی به مراتب بیشتر به چشم می‌خورد. شاخصه مهم بعدی هزینه نگهداری از خودرو است. خودرویی مناسب است که هزینه‌های مصرفی و نگهداری آن پایین باشد و از این نظر صاحب خود را به دردسر نیاندازد. خودروهای کراس اوور هزینه نگهداری به مراتب کمتری از مدل شاسی بلند دارند. پایین بودن وزن کراس اوورها باعث می‌شود تا مصرف سوخت این ماشین کمتر از شاسی بلند باشد. حجم مصرفی کراس اوورها به طور متوسط بیشتر شبیه به ماشین‌های سواری است تا خودروهای شاسی بلند. کراس اوور کاربردی دوگانه دارد؛ هم می‌تواند مسیر‌های شهری را برود و هم مسیر‌های سخت خارج از شهر را. خودروهای کراس اوور به دلیل شباهت خود به شاسی بلند حس قدرت و زیبایی را به ارمغان می‌آوردند. آنچه که در اینجا گفته شد به طور خلاصه به صورت زیر بیان می‌شود:
- قیمت نهایی پایین‌تر
- ایمنی و پایداری بیشتر
- هزینه نگهداری کمتر
- کاربرد دوگانه
- برتری و قدرت طلبی
سخن آخر:
با تمام تفاسیری که گفته شد؛ اگر هنوز در خرید خودرو کراس اوور تردید دارید می‌توانید از متخصصان کارشناسی خودرو دیاکو امداد کمک بگیرید. تجربه و دانش این کارشناسان به شما کمک خواهد کرد تا بیشتر با نقاط ضعف و قدرت ماشین‌های کراس اور آشنا بشوید.
همچنین اگر شما صاحب خودروی کراس اوور و یا هر مدل دیگر هستید می‌توانید از خدمات این مرکز استفاده کنید. امداد خودرو دیاکو به صورت شبانه روزی با کادری مجرب آماده ارائه خدمات است. برای آشنایی بیشتر با این مرکز می توانید به آدرس امداد خودرو همدان که در لینک ذیل خواهد آمد مراجعه کنید.