سیستم سوخت رسانی خودروهای بنزینی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فنی یک ماشین است. خودروهای بنزینی که موتور احتراق دارند؛ فعالیت موتور را بر پایه سه عامل طرح‌ریزی کرده‌اند. این سه عامل شامل سوخت، الکتریسیته و هوا است. با استفاده از این سه عامل باعث ایجاد جرقه و سپس احتراق و در انتها تولید نیرو برای حرکت ماشین می‌شود. انفجار درون سیلندر‌ها رخ می‌دهد؛ کیفیت این رخداد تاثیر مستقیمی بر عملکرد و بازده موتور ماشین دارد. برای آنکه یک انفجار بی‌نقص و دقیق داشته باشیم سه عامل را باید کنترل کنیم؛ سوخت ، هوا و کیفیت جرقه‌زنی. سیستم سوخت رسانی وظیفه دارد تا میزان سوخت را به دقیق‌ترین حالت ممکن تزریق کند. سیستم سوخت‌رسانی از بخش‌های مختلف تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاص خود را دارند.
از بخش‌های سیستم سوخت، انژکتور خودرو است. انژکتور قطعه مهمی است که در صورت خرابی باید ماشین را به امداد خودرو سپرد. یکی از مجهز‌ترین و بهترین مراکز تعمیر و امداد؛ امداد خودرو همدان می‌باشد. ما در این مقاله به انژکتور خودرو، انواع و اقسام آن و همچنین نحوه کار و کاربرد آن می‌پردازیم.
انژکتور خودرو چیست؟
گفتیم که انژکتور قطعه بسیار مهم در ماشین‌های دارای موتور احتراق داخلی است. موتور‌های احتراق داخلی به دو دسته پاششی و تزریق مستقیم تقسیم‌بندی می‌شوند. انژکتور خودرو قطعه‌ای است که وظیفه دارد سوخت را به درون سیلندر بپاشد. بنابراین در جواب سوال انژکتور چیست؟ پاسخ می‌شود: قطعه‌ای که در موتور‌های احتراق داخلی از نوع پاششی استفاده می‌شود. انژکتور یک قطعه الکتریکی/مکانیکی است که در قسمت ورودی سیلندر نصب می‌شود. عمل تزریق سوخت به محفظه احتراق به وسیله انژکتور خودرو انجام می‌شود. در واقع انژکتور همان کاربراتور در ماشین‌های قدیمی است. احتراق از ترکیب متراکم شده سوخت و هوا ایجاد می‌شود و انفجار اتفاق افتاده انرژی مورد نیاز خودرو را تامین می‌کند. در صورتی که انژکتور درست کار نکند یا به طور ناقص این کار را انجام دهد؛ ماشین شروع به ریپ زدن می‌کند. اگر انژکتور خودرو خوب کار نکند باعث خاموش شدن خودرو می‌شود. انژکتور خودرو در ورودی هوای سیلندر و یا قبل از میل سوپاپ هوا قرار می‌گیرد. ممکن است انژکتور را درون محفظه احتراق هم نصب کنند. گاهی مواقع برای هر سیلندر از یک یا دو عدد انژکتور استفاده می‌کنند. از ویژگی‌های مثبت وجود انژاکتور خودرو می‌توان علاوه بر تنظیم دقیق میزان و شدت فشار سوخت، به کاهش قابل توجه میزان مصرف سوخت هم اشاره کرد. در کنار این دو مزیت انژاکتور خودروها باعث بهبود عملکرد استارت ماشین در روزهای سرد و همچنین کاهش تولید آلاینده‌های خودرو و از همه مهم‌تر بالا رفتن راندمان خودرو اشاره کرد.
بخش‌های مختلف انژکتور خودرو
اگر به کارشناسی خودرو مراجعه کنید خواهد گفت که انژکتور خودرو همانند یک سرنگ الکتریکی عمل می‌کند و پاشش سوخت را کنترل می‌کند. این کار به وسیله جریان الکتریکی انجام می‌شود. انژکتور خودرو سوخت را با فشار ۳ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع به داخل سلیندر می‌پاشد. در حقیقت این فشار چیزی معادل ۳ برابر فشار هوای جو است. پس از تامین تراکم لازم، احتراق اتفاق می‌افتد. مجموعه‌ای از اجزا کنار یکدیگر سیستم انژکتور را می‌سازند. این مجموعه منسجم عبارتند از: اورینگ یا ورودی سوخت، فیلتر، بدنه انژکتور، سلونوئید، سوزن انژکتور، خروجی سوخت و در انتها درپوش محافظ. در سیستم انژکتور خودرو چند سنسور برای بررسی فعالیت‌های مختلف فنی ماشین وجود دارد؛ از جمله سنسور‌های فشار منیفولد، سنسور دور موتور، سنسور دریچه گاز، سنسور اکسیژن. این سنسور‌ها اطلاعات بخش‌های مختلف موتور را به طور مداوم بررسی و جمع‌آوری می‌کنند. پردازش این اطلاعات به عهده ECU ماشین است. طبق پردازشی که این سیستم انجام می‌دهد، عملگر‌های داخل خودرو مانند انژکتور تنظیم می‌شوند. انژکتور طبق دستور قسمت ECU در یک زمان‌بندی دقیق مقدار مشخصی از سوخت را به داخل سیلندر‌ها می‌پاشد.
نحوه کار انژکتور خودرو
در این قسمت سعی می‌کنیم به زبان کاملا ساده نحوه کار انژکتور خودرو را بگوییم. در انژکتور ابتدا سوخت با یک فشار ثابت و از قبل تعیین شده وارد فیلتر ورودی انژکتور می‌شود. سوخت از طرق پمپ بنزین به انژکتور هدایت شده‌است. فشار سوخت باعث می‌شود تا سوزن انژکتور به سمت بالا برود؛ در این حالت پاشش سوخت به وسیله سوراخ انتهای سوزن اتفاق می‌افتد. پیش‌تر توضیح دادیم که انژکتور خودرو یک قطعه مکانیکی/الکتریکی است و طبق دستور‌های سیستم ECU عمل می‌کند. طبق تعریف، انژکتور نازلی است که مقدار دقیقی از سوخت را با هوا ادغام می‌کند و در ادامه ترکیب این دو به صورت غبار یا پودر به داخل محفظه احتراق پاشیده می‌شود. سیستم انژکتور خودرو لازم است تا هوا را از مجرای مینفولد گاز موتور گرفته و به قسمت کنترل جرم هوای ورودی انتقال دهد. برای این کار یک دریچه متحرک تعبیه شده‌است تا با میزان ورود هوا تغییر کند؛ بازتر یا بسته تر می‌شود. زاویه دریچه متناسب با مقدار فشاری که به پدال گاز می‌آوریم تغییر می‌کند. پایش این دریچه به عهده سنسور‌ها می‌باشد. اطلاعات دریافتی از سنسور به صورت یک سیگنال به بخش ECU ارسال می‌شود. سیستم ECU طبق اطلاعاتی که دریافت کرده‌است؛ تعیین می‌کند مقدار زمان لازم برای باز بودن سوپاپ انژکتور چقدر باشد. طی این فرایند درصد ترکیب سوخت و هوا طبق نیاز موتور سنجیده و به درون سیلندر‌ها پاشیده می‌شود. اینکه چقدر سوخت وارد سیلندر‌ها می‌شود کاملا به زمان باز بودن میل سوپاپ انژکتور وابسته است. به زمانی که سوپاپ باز است، زمان تپش می‌گویند و به فرآیندی که بنزین از پمپ گرفته می‌شود و به سوپاپ منتقل می‌شود؛ ریل سوخت گفته می‌شود.
انواع انژکتور ماشین
انژکتور‌های خودرو در مدل‌های مختلف تولید می‌شود. بسته به نوع نیاز و عملکرد موتور می‌توان از انواع انژکتور ماشین استفاده کرد. مدل‌های مختلف انژکتور در نوع کارکرد و همچنین بازده موتور تاثیرات متفاوتی می‌گذارند. مدل‌های مختلف انژکتور به شرح زیر می‌باشند.
- انژکتور مکانیکی: در این سیستم سوخت به طور مستمر به داخل سیلندر پاشیده می‌شود. این انژکتور قابلیت تنظیم میزان پاشش و همچنین زمان دقیق پاشش را ندارد.
- انژکتور الکترونیکی: سیستم انژکتور الکتریکی دارای اجزای الکترومغناطیسی است و با کمک همین اجزا فرآیند پاشش را انجام می‌دهد. در این نوع، پاشش سوخت به صورت مداوم انجام می‌گردد.
- انژکتور الکترومکانیکی: سیستم انژکتور الکترومکانیکی از سنسور‌ها و کنترلر‌های مختلفی تشکیل شده است. این سیستم به کمک اطلاعاتی که از سنسور‌ها می‌گیرد و پردازش این اطلاعات، عملکرد بسیار دقیق و بهتری را دارا می‌باشد.
- انژکتور نقطه‌ای: سیستم انژکتور نقطه ای در واقع یک واحد کنترل الکتریکی به همراه یک انژکتور الکترومغناطیسی است که در قسمت بالایی دریچه گاز قرار می‌گیرد.
- انژکتور چند نقطه‌ای: سیستم انژکتور چند نقطه‌ای به این صورت است که به تعداد سوپاپ‌های ورودی سیلندر‌ها، انژکتور دارد. این انژکتور‌ها سوخت را به داخل محفظه احتراق می‌پاشند.
دسته‌بندی دیگری هم از انواع انژکتور وجود دارد. در این دسته‌بندی انژکتور‌ها را طبق نوع پاشش سوخت تقسیم‌بندی می‌کنیم. این انژکتور‌ها در ۳ دسته جداگانه قرار می‌گیرند که به شرح زیر می‌باشد:
دسته اول: دسته اول انژکتور‌هایی هستند که از سیستم پاشش سوخت تک نقطه‌ای ساخته شده‌اند. در این نوع از سیستمها فقط یک انژکتور وجود دارد؛ هر چهار سیلندر موتور به وسیله همین انژکتور تغذیه می‌شوند. روند کار در این سیستمها به این صورت است که سوخت لازم برای موتور را درون منیفولد می‌پاشد. از نظر کیفیت این نوع از سیستمها بسیار شبیه به سیستم کاربراتوری هستند. وجود واحد کنترل الکتریکی در این سیستم باعث بهبود عملکرد و ایجاد یک شرایط مطلوب در درون محفظه احتراق شده‌است.
دسته دوم: دسته دوم از انژکتور خودرو یک سیستم پاشش سوخت چند نقطه‌ای است. در سیستم پاشش تک نقطه‌ای از یک انژکتور برای تمام سیلندر‌ها استفاده می‌شد؛ اما در این سیستم هر سیلندر یک انژکتور دارد. محل نصب انژکتور‌ها روی ریل سوخت است و به طور مستقیم سوخت را به پشت سوپاپ می‌پاشند. این مکانیزم باعث می‌شود تا سوخت دچار تغیرات کمتری در هنگام پاشش تا احتراق شود. مکانیزم پاشش سوخت چند نقطه‌ای بیشتر از بقیه سیستمها استفاده می‌شود.
دسته سوم: دسته سوم یا آخر مربوط به سیستم‌های پاشش مستقیم سوخت هستند. در این سیستم انژکتور خودرو سوخت لازم جهت احتراق را بدون هیچگونه واسطه و به طور مستقیم به داخل سیلندر می‌پاشد. هدف از ابداع و طراحی این سیستم کاهش حداکثری تغیرات سوخت قبل از ورود به سیلندر‌ها می‌باشد.
خرابی انژکتور خودرو
خرابی‌های انژکتور معمولا به دلیل گرفتگی انژکتور و یا کثیف شدن آن است. اگر آلودگی وارد سیستم انژکتور بشود؛ از سوزن انژکتور نمی‌تواند عبور کند و همین باعث مصدود شدن مسیر پاشش سوخت می‌شود. در صورت بسته شدن مسیر، عمل احتراق درون سیلندر‌ها به طور کامل انجام نمی‌شود و موتور دچار مشکل خواهد شد. اگر به عملکرد موتور دقت کنید یک سری علائم را مشاهده می‌کنید که خبر از خرابی انژکتور می‌دهند. علائمی مانند ایجاد لرزش، ضربه و صدا درون موتور؛ کاهش شتاب موتور؛ کاهش قدرت وقتی که پدال گاز را فشار می‌دهیم؛ خاموش شدن موتور وقتی خودرو درجا کار می‌کند؛ بیشتر شدن تولید آلاینده‌ها توسط ماشین و بالا رفتن مصرف سوخت. اگر این علائم را در ماشین خود دیدید، فورا با یک تعمیرگاه معتبر تماس بگیرد. امداد خودرو همدان می‌تواند در کمترین زمان ممکن خرابی انژکتور را برطرف کند. جهت مشاوره می‌توانید به آدرس امداد خودرو همدان در لینک زیر مراجعه کنید.
آدرس: https://goo.gl/maps/QKHckBULW44yejja6
کاربرد انژکتور خودرو
انژکتور قطعه‌ای است که جایگزین کاربراتور شده و وظیفه دارد سوخت را در میزان و زمان بسیار دقیق درون سیلندر تزریق کند. داشتن یک احتراق کامل و بدون نقص به وجود و عملکرد انژکتور خودرو وابسته است. در هر سیلندر ما شاهد قرارگیری یک انژکتور هستیم. استفاده از انژکتور دارای مزایایی است که ما را ترغیب می‌کند تا از این قطعه ارزشمند استفاده کنیم و مراقب عملکرد آن باشیم.
مزایای استفاده از انژکتور:
- تنظیم دقیق میزان تزریق یا پاشش سوخت
- تنظیم دقیق زمان تزریق یا پاشش سوخت
- کاهش قابل توجه مصرف سوخت
- عملکرد بهتر استارت ماشین در دمای پایین
- کمتر شدن آلاینده‌های تولیدی خودرو
- عملکرد بهتر موتور ماشین
سخن آخر:
انژکتور به عنوان نازل تزریق سوخت و هوا در خودروها به کار گرفته می‌شود. این قطعه نقش بسیار مهمی در عملکرد سالم سیستم سوخت‌رسانی دارد. وجود انژکتور باعث می‌شود تا راندمان موتور بالا برود. خرابی این قطعه باعث اختلال در سیستم احتراق ماشین می‌شود. در صورتی که عمل احتراق به خوبی انجام نشود، نیروی لازم برای حرکت ماشین تولید نمی‌شود و ما شاهد ریپ زدن و یا خاموش شدن ماشین خواهیم بود. بنابراین لازم است تا هر چند وقت یکبار عملکرد سیستم انژکتور خودرو را بررسی و عیب‌یابی کنیم. عیب‌یابی باعث جلوگیری از خرابی بیشتر و در نتیجه کاهش هزینه‌ها می‌شود.