در خودروهای دیزلی و هیبریدی از سیستم جرقه‌زنی استفاده می‌کنند. سیستم جرقه‌زنی موتور در فاصله‌های معین جرقه تولید می‌کند. لازمه احتراق در موتور جرقه است؛ پس از این جهت سیستم جرقه‌زنی بسیار مهم است. تا وقتی جرقه ایجاد نشود؛ هیچ واکنش شیمیایی ایجاد نمی‌شود و ماشین روشن نخواهد شد. اگر دیرتر یا زودتر جرقه زده شود خودرو دچار مشکل خواهد شد. سیستم‌های جرقه‌زنی قسمتی از سیستم برق خودرو هستند. این مجموعه شامل باتری، دینام، فیوز و سیستم جرقه‌زنی موتور است. با امداد خودرو همدان همراه باشید تا بیشتر با این سیستم آشنا بشویم.
سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو چیست؟
اولین بار جیمز وات بود که ماشین بخار را اختراع کرد. ماشینی که از طریق حرارت و ایجاد بخار و سپس تبدیل آن به نیروی مکانیکی کار می‌کرد. امروزه نیز سیستم خودروهای بنزینی و هیبریدی تغییر زیادی با نمونه اولیه نکرده‌اند و همان اصول را دنبال می‌کنند؛ فقط به جای بخار از بنزین ،گاز و گازوئیل استفاده می‌شود. کلیت کار کردن موتور اینگونه است که هوا و بخار بنزین وارد سیلندر می‌شود و سپس بعد از انفجار نیرویی به وجود می‌آید؛ این نیرو باعث حرکت پیستون‌ها می‌شود. مجموعه پیستون‌ها جوری باید کنار یکدیگر قرار بگیرند که حرکتی رفت و برگشتی داشته باشند؛ تا بتواند حرکتی مداوم تولید کند. در آخر نیز این نیرو و حرکت توسط دیگر اعضای داخل خودرو به چرخ‌ها منتقل می‌شود و ما شاهد حرکت خودرو می‌شویم. سیستم جرقه‌زنی عامل ایجاد انفجار اولیه در موتور خودرو است. سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو باعث منفجر شدن مخلوط متراکم شده بنزین و هوا می‌شود. این انفجار باید در لحظه مناسب اتفاق بیفتد تا باعث حرکت سیلندر‌ها شود.
کلیات موتور خودرو
بیاید کمی درباره کلیات موتور اتومبیل‌ها بگوییم. دانستن درباره موتور خودرو خالی از لطف نیست. طبق تعریف به سیستمی که بتواند انرژی شیمیایی را به انرژی مکانیکی تبدیل کند موتور یا پیشرانه می‌گویند. موتور‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند؛ گرمایی و الکتریکی. در هر دو این موتور‌ها ما از سیستم احتراق داخلی و خارجی استفاده می‌کنیم. ما از موتور‌های دو و چهار زمانه در موتور‌های احتراق داخلی استفاده می‌کنیم. در سیستم احتراق داخلی از اشتعال جرقه‌ای که به وسیله بنزین صورت می‌گیرد و اشتعال تراکمی که مخصوص خودروهای دیزلی است استفاده می‌شود. در موتور‌های اشتغال جرقه‌ای، مخلوطی از سوخت و هوا وارد محفظه‌ی سلندر‌ها می‌شود و بعد به کمک سیستم جرقه‌زنی ماشین، شعله‌ور می‌شود. در نهایت این جرقه باعث حرکت خواهد شد. در سیستم اشتعال تراکمی ما شمع نداریم. در این سیستم هوا میکده و متراکم می‌شود و سپس عمل اشتعال صورت می‌گیرد. تا اینجا با کلیت موتور‌های خودرو آشنا شدیم. در ادامه درباره اجزای سیستم جرقه‌زنی موتور صحبت خواهیم کرد.
اجزای سیستم جرقه‌زنی موتور
سیستم جرقه زنی از بخش‌های مختلفی ساخته شده است که اگر بخواهیم آن را ریز به ریز بیان کنیم شاهد یک لیست بسیار طولانی خواهیم بود. برای اینکه بتوانیم خلاصه و مفید با اجزای آن آشنا شویم؛ به بیان پنج بخش اصلی آن می‌پردازیم.
1. شمع ماشین
2. کوئل ماشین
3. وایر شمع‌ها
4. دلکوی ماشین برای خودروهای کاربراتوری
5. کامپیوتر خودرو در ماشین‌های انژکتوری (ECU)
عملکرد سیستم جرقه زنی
بعد از صحبت درباره کلیات سیستم جرقه‌زنی و موتور خودرو وقت آن است که درباره عملکرد سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو حرف بزنیم. ابتدا برق وارد کوئل می‌شود؛ اگر خودرو خاموش باشد از طریق باتری و اگر روشن باشد از طریق دینام انجام می‌شود. برای این کار به ولتاژی حدود ۱۲ ولت احتیاج داریم؛ کار کوئل این است که ولتاژ برق را تا جایی که بشود جرقه تولید کرد؛ بالا ببرد. برق پس از کوئل وارد قسمت دلکو خودرو می‌شود. کار دلکو تقسیم برق بین شمع‌ها است؛ همچنین دلکو باید زمان‌بندی مناسبی برای ایجاد جرقه به وجود بیاورد. در خودروهای انژکتوری کامپیوتر خودرو این کار را انجام می‌دهد. در ادامه برق از طریق وایر‌ها به شمع‌ها می‌رسد و نهایتا جرقه زده می‌شود. با زده شدن جرقه عمل احتراق انجام می‌شود.
ضربه موتور یا ناک چیست؟
ناک یا ضربه موتور به زمانی گفته می‌شود که در آن مخلوط هوا و سوخت زودتر از موعد در سیلندر جرقه بخورند. همان‌طور که قبلا اشاره شد در موتور‌های احتراق داخلی مخلوط هوا و سوخت به وسیله شمع جرقه زده می‌شود و مشتعل می‌گردد. این انفجار باعث می‌شود تا پیستون‌ها به سمت پایین حرکت کنند و نیروی محرکی تولید شود. این نیرو توسط اعضای موتور به چرخ‌ها منقل می‌شود و اتومبیل حرکت می‌کند. ناک زمانی اتفاق می‌افتد که موتور بسیار داغ شده باشد و دما در محفظه احتراق تا جایی بالا رفته باشد که باعث اشتعال مخلوط هوا و سوخت قبل از جرقه زدن شمع‌ها بشود. گاهی حتی ممکن است این دو احتراق همزمان با هم اتفاق بیفتد. این اتفاق فشار زیادی به موتور وارد می‌کند که باعث تولید صداهایی می‌شود. صدای ناک یا ضربه موتور چیزی شبیه به چق چق یا شبیه برخورد قاشق و چنگال به یکدیگر است. از علت‌های ایجاد ناک می‌تواند انتخاب دنده اشتباه توسط راننده نیز باشد. در اصطلاح ناک در زمان دنده مرده ایجاد می‌شود.
عوامل خرابی سیستم جرقه‌زنی موتور
عامل‌های مختلفی ممکن است در خرابی سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو دخیل باشند ما در اینجا چند مورد که بیشتر رایج هستند را بیان می‌کنیم.
● اولین عامل کارکرد زیاد موتور است. استفاده طولانی و بدون تایم استراحت باعث فشار آمدن به موتور می‌شود.
● استهلاک طبیعی عامل دوم خرابی سیستم جرقه‌زنی به شمار می‌رود. قطعات برق خودرو دارای عمر محدودی هستند.
● پایین بودن کیفیت لوازم یدکی خودرو باعث خرابی سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو می‌شود.
● آخرین عامل که باعث خرابی می‌شود؛ نفوذ آب به سیستم است. آب خوردن قطعات در هنگام موتورشویی باعث خرابی سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو می‌شود زیرا این سیستم جزوی از سیستم برق خودرو می‌باشد.
با توجه به عوامل خرابی، بسیار مهم است که از قطعات یدکی مناسب استفاده شود. همچنین گاهی علت خرابی سیستم نامشخص است، برای اینکه بتوان علت را متوجه و رفع کرد لازم است؛ از متخصصان این رشته کمک بگیریم. متخصصان کارشناسی خودرو دیاکو امداد با سالها تجربه و دانش می‌توانند به سرعت علت خرابی را بفهمند و با استفاده از قطعات درجه یک مشکل را رفع کنند. خرابی سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو با خود مشکلات دردسر آفرینی خواهد آورد. در ادامه به چند مورد از این مشکلات اشاره می‌کنیم.
مشکلات بعد از خرابی سیستم جرقه‌زنی
اگر سیستم جرقه‌زنی موتور با مشکل مواجه شود ماشین دچار:
● ریپ و لرزش شدید می‌شود.
● صدای پت پت از اگزوز ماشین به گوش خواهد رسید.
● مصرف سوخت ماشین بالا می‌رود.
● ماشین به سختی استارت خواهد خورد.
● ممکن است ماشین دچار نشت روغن شود.
● موتور ماشین از کار می‌افتد یا اگر کار کند بسیار کند و ضعیف عمل خواهد کرد.
● بالا رفتن میزان تولید آلایندگی توسط ماشین.
در صورت مشاهده هر کدام از موارد بالا بهتر است هرچه سریع‌تر به یک مکانیکی سر بزنید. هرچه دیرتر به فکر تعمیر باشید؛ آسیب شدید‌تر خواهد شد و دیگر اعضای داخلی خودرو نیز دچار خرابی می‌شوند. یکی از تعمیرگاه‌های بسیار خوب و کاربلد، امداد خودرو همدان است. این مرکز به صورت شبانه روزی آماده ارائه خدمات است. حتی اگر در جاده گیر افتادید با دیاکو امداد تماس بگیرید؛ تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن مشکل شما حل شود.
خلاصه
سیستم جرقه‌زنی موتور خودرو به عنوان اولین عامل ایجاد جرقه و انفجار در موتور خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است. این سیستم تحت تاثیر عامل‌های مختلفی ممکن است درست و منظم کار نکند. کار نکردن این سیستم همانا و اختلال در کل حرکت ماشین همان. ضروری است که هر چند وقت یکبار این سیستم از نظر عملکرد و صحت اجزا چک شود. دیاکو امداد مرکزی مجهز است که شما می‌توانید با اطمینان کامل خودروی خود را دست متخصصان امداد خودرو دیاکو بسپارید. برای مراجعه به این مرکز به آدرس امداد خودرو همدان در لینک زیر مراجعه کنید. حتی می‌توانید از طریق این لینک بیشتر با این مرکز تخصصی آشنا بشوید و سوالات خود را از کارشناسان دیاکو امداد بپرسید.