شاید برای شما هم تا الان سؤال شدهباشد که این میل چیست و چه کاربردی در ماشین دارد. میل سوپاپ یا میل بادامک یکی از هزاران قطعهٔ بهکار رفته در ماشینهای امروزی است. این میل شاید بهتنهایی کارایی و کاربرد خاصی را نداشتهباشد، ولی در کنار دیگر قطعات خودرو و تعامل درست با آنها، کارایی و ایمنی مورد نیاز را برای خودروی مورد نظر به ارمغان میآورد و در زمان درست، شرایط ایدهآل برای احتراق را تنظیم مینماید. در ادامه بهصورت تخصصیتر این میل که به میل بادامک نیز مشهور است، بررسی کرده و سپس به علائم خرابی آن اشارهای میکنیم.
وظیفه میل سوپاپ در خودرو
این میل یک شفت بوده که بهصورت استوانهٔ فلزی ساخته شدهاست. بر روی این استوانهٔ فلزی، محورهایی بهصورت بادامک وجود دارد که موجب باز و بستهشدن سوپاپها میشود. وظیفهٔ اصلی این میلها باز کردن سوپاپهای ورودی و خروجی است که سوپاپهای ورودی، سوخت و هوا را به داخل سیلندر برای جرقه هدایت کرده و سوپاپهای خروجی نیز دود را از این محوطه خارج میکنند. با باز شدن سوپاپ توسط بادامک، فنر سوپاپ آن را به وضعیت اولیه بازگردانده و فنر سوپاپ باعث میشود که روی سیت چفت و بسته شود؛ نکتهٔ قابل اهمیت این است که اگر فنر سوپاپ فشار کمی داشتهباشد، سوپاپ شل و سفت شده که منجر به کارکردن نادرست موتور میشود. این میل، سنسور مخصوص خود را دارد که آن را کنترل میکند و اطلاعات این میلها به واحد کنترل ماشین ارسال شده و با توجه به این اطلاعات، واحد کنترل برای هدایت سوخت و هوا یا باز کردن خروجی مورد نظر برای خارج کردن دود، تصمیم میگیرد.
درجه ی اهمیت میل سوپاپ در خودرو
این میل اهمیت بالایی را در بین قطعات خودرو دارد. چرا که وظیفه ی احتراق، درون سیلندرهای ایزوله شده به عهده ی این میلها است و زمانبندی نادرست در کنترل ورود و خروج، باعث ایجاد مشکلاتی میشود. اگر در ورود سوخت و هوا زیادهروی شود منجر به تولید حرارت زیاد شده که نتیجه ی آن انفجار و سوختگی است و اگر زمانبندی درست در خروج دود و حرارت اضافی را نداشتهباشد، منجر به خفگی خودرو میشود. با تمامی توصیفات، میلهای موردنظر امروزی از ضریب حرارتی بالایی برخوردار بوده و همچنین در برابر خوردگی و ساییدگی مقاوم بوده در برابر ضربات نیز مقاومت لازم را دارند.
اجزای تشکیلدهندهٔ میل سوپاپ
این میل که معمولاً از جنس فلز چدن یا آلیاژهایی از آن بهصورت ریختهگری ساخته میشود، از قسمتهای زیر تشکیل شدهاست:
- بادامکهایی که از طریق یک استوانهٔ فلزی، سوپاپها را باز و بسته میکنند.
- تکیهگاهها
- دایره ی خارج از مرکز اکسانتریک که وظیفه ی به حرکت در آوردن پمپبنزین را دارد.
- چرخدنده ی پمپ روغن که روغن را به گردش در میآورد.
انواع میل سوپاپ
این میلها امروزه دارای انواع مختلفی هستند که بهصورت حروف انگلیسی و خلاصهوار بر روی کاور موتورها نوشته میشوند. در ادامه سه مورد از آنها را نامبرده و مختصر آنها را بررسی میکنیم:
OHV
این نوع از میلها در پایین موتور قرار گرفته و بهوسیلهٔ میلهای بلندی که دارند، نیروی موردنیاز را منتقل میکنند. با توجه به این که این میلها قدیمی هستند، اما سالهای زیادی است که در موتورهای خودرو با موفقیت کار خود را انجام دادهاند. این نوع از میلها کوچکتر از انواع دیگر هستند، ولی دوام بیشتری دارند. از معایب این میلها این است که در سرعت بالا، برای تنظیم زمانبندی دقیق سوپاپها، با مشکل مواجه میشوند و همچنین برای موتورهایی که از این میل استفاده میکنند، نمیتوان بیشتر از دو سوپاپ برای هر میل نصب کرد.
SOHC
مدل SOHC اغلب در موتورهای خطی و بالای سیلندر بهصورت ردیفی قرار میگیرند. در این نوع از موتورها، هر سیلندر دارای دو سوپاپ است که یکی برای ورود سوخت و هوا و دیگری برای خروج دود و حرارت اضافی است. در این مدل، زمانبندی در سرعتهای بالا، بهتر و دقیقتر از مدل OHV است و همچنین باز و بستهشدن سوپاپها نیز بدون واسط و فقط توسط میل موردنظر انجام میشود.
DOHC
میل DOHC بالای سیلندر موتور و بهصورت جفتی قرار میگیرد. در موتورهای خطی، دو میل از این مدل و در موتورهای V شکل، چهار میل از این مدل استفاده میشود. اگر از مدل DOHC در موتورها استفاده شود، هر سیلندر به چهار سوپاپ مجهز میشود که دو سوپاپ، ورود سوخت و هوا را کنترل میکنند و دو سوپاپ دیگر، وظیفه ی خروج دود و حرارت اضافی را دارند. امروزه بر روی اکثر ماشینهای مدرن از این میل استفاده میشود چرا که باعث تولید قدرت بیشتری در موتور میگردد.
علائم خرابی
این میلها معمولاً به علت نرسیدن روغن و یا نامرغوب بودن آلیاژ مورد استفاده شده در ساخت آنها، خراب میشوند. همچنین خوردگی در قسمت بادامک میل منجر به کوتاه شدن آن شده و باز و بستهشدن سوپاپها، درست انجام نشده و در نتیجه ورود و خروج ناقص انجام میشود. در زیر تعدادی از علائمی که ماشین هنگام خرابی این میل نشان میدهد را نام بردهایم.
- موتور با لرزش اضافی کار میکند درحالیکه موتور تنظیم و دستهها سالم هستند.
- تولید صدای انفجار از اگزوز یا منیفولد هوا به دلیل باز و بستهشدن نادرست سوپاپها
- برای پر کردن گاز موتور به مشکل خورده و ماشین بهسختی گاز میخورد.
- پدیدهٔ کچلی میل که به معنی کمشدن قدرت موتور، در کنار سالم بودن سایر بخشها است.
- تولید صدای چقچق از قسمت سر سیلندر
- لق بودن میل که منجر به تولید صدای چقچق شده
- سفت بودن میل که منجر به بریده یا قفل شدن میل میشود.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم میل بادامک یکی از قطعات مهم موتور خودروهای امروزی است و در صورت وجود مشکل در آن، ماشین به مشکل خورده و خسارتهای زیادی را به بار میآورد؛ پیشنهاد میشود که بهصورت دورهای آنها را توسط یک مکانیک خبره چک کرده و قبل از سفرهای خود نیز حتماً این میلها و دیگر قسمتهای ماشین را چک کرده تا از بروز مشکل در سفر جلوگیری نمایید، پیشنهاد ما کارشناسی خودرو دیاکو امداد است که از مکانیکهای خبره در تعمیر و بررسی ماشین شما کمک میگیرند؛ همچنین اگر در سفر خود به مشکل خوردید میتوانید از امداد خودرو سیار کمک بگیرید و اگر در نزدیکی استان همدان بودید، امداد خودرو همدان آمادهٔ ارائه خدمات به شما است.